Energie besparen, tips en wetenswaardigheden
(met dank aan de 'tweakers' van het duurzame energie forum).
Klik op het hoofdstuk en de inhoud verschijnt eronder.
Trias Energetica
Trias Energetica is een driestappenplan bedoeld voor bedrijven, huishoudens, overheden, om stap voor stap klimaatneutraal te worden.
1. Beperk het energieverbruik door verspilling tegen te gaan. Alles wat bespaard wordt hoeft niet te worden opgewekt !
2. Gebruik duurzame energiebronnen, zoals wind-, water-, en zonne-energie.
3. Gebruik fossiele brandstoffen zo efficiënt mogelijk om aan de resterende energiebehoefte te voldoen (gebruik bijvoorbeeld warmtepompen met hoog rendement, ventilatie met warmte terugwinning).
Hier vind je meer informatie over de Trias Energetica.
De mens en zeker de Nederlander morst met energie. Er wordt veel verwezen naar de energieslurpende particulier, echter de bedrijven (en zeker de winkels) kunnen er ook wat van. Hete luchtkanonnen voor open deuren en terrasverwarmers in de buitenlucht verspillen energie op een gigantische manier.
Over energie besparen
Je bent hier op één of andere manier terecht gekomen. Wat is je motivatie ? Welke insteek je ook hebt, geld besparen, milieu sparen of nieuwsgierigheid je zult hier waardevolle informatie vinden of op z’n minst inspirerend materiaal.
Vaak worden er tips gegeven die te maken hebben met gedragsverandering en daardoor moeilijk zijn uit te voeren of om vol te houden. Zoals minder lang douchen, de koelkast zo snel mogelijk weer dicht doen en een warme trui aantrekken.
Zij hebben zeker effect maar zoals gezegd moeilijk vol te houden. Daarom veel aandacht voor besparingen met snel resultaat en met een eenvoudige uitvoering.
Zonder comfort in te leveren of terug te keren als holenmens.
Pak de energierekeningen van de afgelopen jaren er eens bij en kijk hoeveel energie je verbruikt. Een "gemiddeld" gezin zit op jaarbasis rond de 3600kWh aan elektriciteit en 1800m3 aan gas. Zit je hier boven? Dan is er nog behoorlijk wat winst te halen, zit je hier onder ? Gefeliciteerd, je bent al redelijk energiezuinig maar het kan waarschijnlijk nog veel beter.
De tips zijn onderverdeeld in elektriciteit, gas, water en toch maar de gedragsverandering.
Over elektriciteit besparen
Begin met erachter te komen hoeveel elektriciteit je gebruikt en waaraan, schrijf elke dag of week de meterstanden op en zet deze in bijvoorbeeld een Excel-sheet.
Particuliere besparing van 20% is zonder meer haalbaar. Veel apparatuur verbruikt energie wanneer ze niet in gebruik zijn. Een audio- / videoketen die op stand-by staat kan zo’n 50 Watt verbruiken. Laten we zeggen dat deze de hele avond aan staat. Dat betekent dat twee derde van de tijd de zaak in stand-by staat. Dat betekent op jaarbasis met een kWh-prijs van 21 cent: 16 uur per dag x 50 Watt x 365 dagen is 292 kWh per jaar x 21 cent is ruim 61 Euro. Weggegooid geld.
Een PC op stand-by kan ook gemakkelijk 20 Watt vergen. Kost met dezelfde aannames als boven 116 kWh, ruim 24 Euro.
Zonder ingrijpen gaat alleen deze apparatuur je al 85 Euro per jaar kosten. Over 10 jaar gezien is dat een leuke vakantie !
Meten is weten, gissen is missen !
Meten is weten dus koop voor 2 tientjes een energiemetertje bij de Gamma/Praxis of Hornbach.
Meet of je apparatuur een hoog verbruik heeft terwijl alles uit staat. Je zult verbaasd staan ! Reken vervolgens uit wat je dat kost per jaar of per 10 jaar en kijk of je dat zonde van je geld vindt. Zet dan een geschakelde stekkerdoos in, voor enkele Euro’s bij Action te verkrijgen. Heel veel apparaten moeten zogenaamd power on staan (kabel- of satellietdecoder) maar als ze elke week (of misschien zelfs maand) een uur aan staan blijven ze prima werken.
Wat je ook kunt doen is het verbruik van het huis meten gedurende de nacht. Alle normale en duidelijke energiebronnen zoals licht en tv zijn dan uit. Je kunt het totale verbruik op enig moment meten met bijvoorbeeld een Wattcher.
Het apparaatje kost 100 Euro in aanschaf, maar je kunt het ook via Marktplaats aanschaffen (van mensen die dezelfde slag als jij maken). Door groepen in de groepenkast aan en uit te zetten kan je erachter komen waar zich notoire stroomverbruikers bevinden.
Een ander systeem om je verbruik en opbrengst (van zonnepanelen) te meten heet Plugwise.
Het bestaat uit een wireless usb-stick voor in de pc/laptop en een aantal stopcontacten waarin je de te meten apparaten plugt. De stopcontacten zoeken draadloos contact met alle andere en uiteindelijk met de usb-stick.
Het heeft 2 nadelen, het is vrij duur en je moet je gegevens uploaden naar een website, dus je privacy gaat eraan.
Het heeft ook een aantal voordelen waaronder mooie grafiekjes.
Notoire sluipverbruikers
Onderstaand vind je veel voorkomende sluipverbruikers. Sluipverbruikers zuigen elektriciteit uit het lichtnet op momenten dat ze niks doen.
Het zijn er vele ! |
|
|---|---|
| € | Pomp vloerverwarming 24uurx365dagen (90 Watt continu -> 160 Euro per jaar), zet er een pompschakelaar op. |
| € | Computers met randapparatuur (10 - 50 watt continu). |
| € | Audio- / videomeubel (30-100 watt continu), let op kabel-, satelliettuners, woofer (standby snel 10 Watt !). |
| € | Oude vriezer of koelkast (70 watt gemiddeld). |
| € | Kapotte vriezer of koelkast (100 watt continu). |
| € | Trafo's van halogeenverlichting. |
| € | Modems, wifi access point. |
| € | Close-in boiler van de combi-ketel. |
| € | Basisverlichting, vervangen door spaarlampen of ledverlichting. |
| € | Aquarium. |
| € | Wtw (warmteterugwinning) met wisselstroommotor, vervangen door een gelijkstroommotor. |
| € | Electrische vloerverwarming in de badkamer of WC zonder tijdschakelaar. |
Maar ook minder logische apparaten kan je aan een meting onderwerpen.
Neem deze bijvoorbeeld: |
|
|---|---|
| € | Motoren van een verstelbaar bed trekken ook stroom in rust, 15 Watt is geen uitzondering. |
| € | Een wekkerradio die 10 Watt verbruikt kost je per jaar 18 euro. Over een periode van 10 jaar heeft het ding je 180 euro gekost. |
| € | Bewegingsmelders, vooral de oudere, kunnen tot wel 6 Watt continu pakken. |
| € | Deurbel met trafo staat 99,999% van de tijd niks te doen. Zelfs als hij maar 1 Watt verbruikt, dan is dat per jaar 8,7 kWh. |
| € | Klok van de magnetron of oven. |
| € | Stofzuiger. Met een niet variabele motor gauw 1200 Watt. Maar als hij wel regelbaar is dan zuigt 300 Watt met een lege zak ook prima. |
| € | Senseo. Elk apparaat dat met een tikje wordt aangeschakeld heeft op de achtergrond een schakelingetje draaien dat staat te wachten tot de knop wordt aangetikt. Dat schakelingetje schakelt dan de 230 V in. Het schakelingetje verbruikt weinig, maar over 24 uur per dag en 365 dagen per jaar is het toch de moeite waard. Schakeldoos ertussen dus. |
| € | Vriezer inregelen op -18 graden, deze staat vaak af fabriek op -24 graden Celcius. |
Toch maar over gedragsverandering
En dan het moeilijkste: maar dit helpt ook veel: gedragsverandering, en zeker bij kinderen !
| Hiermee vallen veel harde Euros mee te verdienen: |
|
|---|---|
| € | Het uitzetten van apparaten wanneer ze niet gebruikt worden, game console uitzetten, tv uitzetten, media center uitzetten. |
| € | Deuren dichthouden van kamers die je niet gebruikt, evenals de deur naar de gang (waar een hoop kou vandaan komt !). |
| € | Vriezer ontdooien. Dat kan wel een factor 2 (!) schelen in verbruik. Beter is bij vervanging een 'no frost' diepvries te kopen. Nooit meer aankoekend ijs waardoor het rendement van de koeling negatief wordt beïnvloed. Nooit meer ontdooien. Schoonmaken is een fluitje van een cent. |
| € | Laat de oven wagenwijd openstaan als je wat gebakken hebt, het kan de omgeving weer een stukje verwarmen. |
Opletten met de volgende dingen
Door hiermee rekening te houden bij aanleggen van zaken of de aanschaf van apparaten kan op termijn veel geld bespaard worden. |
|
|---|---|
| € | Zorg ervoor dat transformatoren en voedingen (zoals je die bij ledverlichting en laptops gebruikt) aan hun primaire zijde, dus aan de 230V kant, worden afgeschakeld als je ze niet gebruikt. Dus niet de voeding onder 230 V spanning laten staan en alleen maar de laagspanningskant van de voeding naar de leds toe afschakelen. |
| € | De koelkast, diepvriezer, etc weghouden van ramen en direct licht, en indien mogelijk plaatsen in donkere, koele onverwarmde ruimtes. |
| € | Vervang gloeilampen door spaarlampen / ledverlichting. Voor een oud peertje dat een paar minuten per dag brandt is vervanging niet de moeite waard (zoals op het toilet). Wel weer als men regelmatig vergeet het licht uit te doen (kinderen ?). |
| € | Als apparatuur is afgeschreven of kapot, deze vervangen door A++ of beter A+++. |
| € | Bij wasmachine / vaatwasser kijken of hotfill nuttig is. Met hotfill wordt de wasmachine of vaatwasser gevuld met heet water. Als dit is verwarmd door een niet-elektrische bron zoals gas of zonneboiler en het apparaat niet te ver van de verwarmingsbron staat kan ook hier energie bespaard worden. |
| € | Laptop in plaats van een desktop, een laptop verbruikt aanmerkelijk minder stroom. |
Over gas
Het meeste gas wordt in de particuliere situatie voor verwarming gebruikt. Een klein deel wordt gebruikt voor koken, douchen e.d.
Ook hier geldt: noteer de meterstanden elke dag of week en zet deze bijvoorbeeld in een Excel-sheet.
Over gas besparen
| € | Isoleren, isoleren. Van top tot teen, vloeren, muren, ramen, deuren. |
| € | Zorg voor een goede vloerisolatie, er gaat veel warmte verloren via de vloeren. |
| € | Ga op kierenjacht. Neem een pur-spuit mee. Neem rollen tape mee. |
| € | Plak of monteer tochtstrips in je ramen en deuren, zijkanten maar ook boven en onder. |
| € | Plak radiatorfolie achter de radiatoren om te voorkomen dat de achterzijde van de radiatoren alleen maar de muur verwarmt. |
| € | Een close-in boiler voor tapwater wordt door de ketel continu op temperatuur gehouden, dit kost aan gas al snel meer dan 100 kubieke meters per jaar. Kijk of deze is uit te schakelen of let hier op bij vervanging van de ketel. |
| € | Blijf weg bij een HR-e ketel, een soort “eco-ketel” die ook stroom uit gas opwekt. De investering is erg groot en je blijft afhankelijk van het gas en dus de gasprijs. |
| € | Rolluiken houden een hoop kou buiten en warmte binnen, ook als je driedubbele ramen hebt. |
| € | Laat de CV-installatie waterzijdig inregelen, het water wordt dan netjes verdeeld tussen de radiatoren. Zie hiervoor in het menu: CV-tuning. |
| € | Veel Hr-ketels worden afgeleverd en ingesteld op 90 graden. Dit is de temperatuur waarbij de hoge rendementsfunctie vrijwel wegvalt en de ketel functioneert als een gewone verwarmingsketel. Het is schokkend te zien hoe installateurs hiermee omgaan. Een Hr-ketel maakt gebruik van de warmte van de rookgassen om het retourwater te verwarmen. Het werkt het efficiëntst als het terugkerende water uit je radiatoren onder de ca. 56 graden Celsius is. Dit kan dus betekenen dat je maximale CV temperatuur op 60-65 graden Celsius moet staan. Zie hiervoor in het menu: CV-tuning. |
| € | Let op tocht die door de brievenbus in de deur komt. Borstels werken niet goed. Hang er eens een vuilniszak voor, je zult versteld staan van de hoeveelheid (koude) lucht die naar binnen stroomt. |
Gedragsverandering ook bij gas
| € | Gordijnen niet over de verwarming laten hangen, til deze op en leg ze op de vensterbank. |
| € | Zet je ramen af en toe open in de winter om de luchtvochtigheid te verlagen, want het verwarmen van lucht met een hoge luchtvochtigheid kost beduidend meer energie. Als het echt te koud is om je ramen open te doen, kan je ook een vochtregulatie apparaat aanschaffen. De kosten hiervoor zijn ongeveer 100 Euro, maar het kan enorm schelen in de stookkosten. |
| € | Stel de klokthermostaat zo goed mogelijk in. Laat een uur eerder afschakelen voor je naar bed gaat. |
| € | Als niemand thuis is dan gaat de thermostaat uit. |
| € | Probeer een half graadje lager. |
| € | Als je het koud krijgt, is het heel gemakkelijk om zonder na te denken de thermostaat een graadje hoger te zetten. Zit je echter nog in je T-shirt op de bank, dan is het uiteraard slimmer om een trui aan te trekken. Zorg bijvoorbeeld dat je altijd een vest of sweater in de buurt hebt, die je gemakkelijk over je kleren kan aantrekken. |